شخصی وفات کرده، و اموال زیادی بعنوان میراث به جای گذاشته، یکی از فرزندانش خانه ای را به عنوان ارث برداشته؛ آیا در این خانه شفعه ثابت می شود یا خیر؟

الجواب وبالله التوفیق خیر؛ در ارث شفعه ثابت نیست، چون در ثبوت شفعه شرط است که زمین و خانه در مقابل عوض به شخص برسد، تا شفیع بتواند با پرداخت همان ثمن ادعای شفعه بکند. الدلائل ـ فی الدرّالمختار: (لا تثبت قصداً إلا في عقار ملك بعوض) خرج الهبة (هو …

مطالعه بیشتر »

آیا حد شرعی (قطع دست)، بر شخصی که از بیت المال دزدی کند اجرا می شود؟

«الجواب باسم الملهم الصواب» خیر، از آنجای که در اموال بیت المال نوعی شبهه مشارکت (بین تمام مسلمین) وجود دارد، دست چنین شخصی قطع نمی شود. البته حکومت می تواند به شکلی دیگر چنین شخصی را تنبیه کند. الدلائل: ـ فی الجوهرة النیرة: ولا یقطع السارق من بیت المال؛ لأنه …

مطالعه بیشتر »

اگر شخصی در حالی که دختری داشت، برای برادرش مالی را وصیت کرد، آیا وصیت وی درست هست و نافذ می‌گردد؟

الجواب بسم ملهم الصواب وصیت وی درست نیست، بلکه از نوع باطل می‌باشد، چونکه برادرش عصبه او می‌شود، و از میراث وی آنچه که  از سهم دخترش اضافه باشد، به او می‌رسد و به تعبیری او هم وارث به حساب می‌آید؛ و شرعاً وصیت برای ورثه درست نیست. الدلائل:  ـ …

مطالعه بیشتر »

آیا حق شفعه، در زمینی که بعنوان دیه و خون بها داده شود(زمین بدل الصلح) ثابت است؟

«الجواب باسم ملهم الصواب» خیر، زمینی که در عوض خون بها (دیه) گرفته شده باشد در آن حق شفعه برای همسایگان وجود ندارد. الدلائل: ـ فی الدر:   (لاتثبت إلاّ فی عقار مَلَک بعوض)… (ولا) فی (إرث وصدقة وهبة لا بعوض) مشروط (و دار قسمت أو جعلت أجرة أو بدل …

مطالعه بیشتر »

در منطقه ما وقتی میان دو نفر دعوایی رخ می دهد، بزرگان اهل محله در میان آنها صلح برقرار می کنند، و به خاطر اینکه یکی از دو فریق از صلح انکار نکند مقدار پول یا چیزی دیگر از هر دو آنها به طور ضمانت می گیرند، و در صورت انکار یکی از دو نفر، پول ضبط شده‌ی او به طور جریمه برداشته می شود. حال سوال این است که گرفتن این پول جایز است یا خیر؟

الجواب باسم ملهم الصواب گرفتن مال هیچ مسلمانی بدون رضایت و خوشی او جایز نیست، در صورت مسئوله گرفتن پول به طور ضمانت، یا ضبط کردن آن، بدون هیچ سبب شرعی می باشد که به هیچ وجه جایز نیست، اما به خاطر مصلحت نگهداشتن آن تا یک مدتی گنجایش دارد، …

مطالعه بیشتر »

محمد، زمین خود را به محمد اعظم به مدت یک ساله اجاره داد، و محمد اعظم عوض اجاره هنگام جمع آوری محصول باید 200 سیر گندم مثلا به محمد بدهد. ضمنا محمد به نفع ونقصان هم کاری ندارد، در این صورت این نوع اجاره از نظر شرعی مشکلی دارد یاخیر؟

الجواب باسم ملهم الصواب چنین اجاره ای از نظر شرع درست نمی باشد؛ زیرا چنین شرطی منجر به قطع شرکت در عقد مزارعت می‌شود، حالا فرقی ندارد که این شرط قبل از برداشت باشد یا بعد از برداشت؛ چونکه ممکن است که کل محصول بدست آمده مثلا: همان 200 سیر …

مطالعه بیشتر »

چهار نفر در یک زمینی با هم شریک اند، یکی از شرکاء بدون اجازه سایر شرکا، در زمین به اندازه حصه خود کشاورزی می کند، و آنچه که از زمین بدست آورده به دیگر شرکا نمی دهد، وادعا دارد کشاورزی که کرده در حصه خود او بوده و منافع آن هم متعلق به خود اوست. حالا سؤال اینجاست، که شرکا می توانند ادعا کنند و منافع بدست آمده را از شریک خود طلب کنند یاخیر؟

الجواب بسم ملهم الصواب فرد مذکور بدون اجازه و رضایت شرکا نباید در زمین کشاورزی می کرد، اما در صورت مسئوله چونکه در حصه خود کشاورزی کرده و بدون هیچ گونه تعاونی از طرف شرکاء این کار را به تنهایی انجام داده، لذا شرکا در منافع آن هیچ گونه حقی …

مطالعه بیشتر »

استفاده از قلیان در چای خانه ها، و درآمد و پولی که از آن بدست می آید حلال است یاحرام؟

الجواب باسم ملهم الصواب استفاده از قلیان (میوه ای باشد و یا غیر آن) در چای خانه ها و غیره مکروه است، و هر چیزی که استفاده از آن مکروه باشد، درآمد و پولی که از آن بدست می آید نیز مکروه است، در شأن یک مسلمان نیست که منبع …

مطالعه بیشتر »

مرسوم است که برای پرداخت کردن دیه‌ی قتل عمد، خانواده‌ی قاتل از خویشاوندان خود مبالغی در حد توان آنها جمع آوری نموده و مبلغ تعیین شده‌ی دیه را به خانواده‌ی مقتول می‌پردازند؛ حال آنکه شنیده‌ایم در قتل عمد، عاقله (خویشاوندان) چیزی را متحمل نمی‌شوند. اینک آیا بر خویشاوندان لازم است تا برای دیه‌ی قتل عمد با قاتل همکاری کنند؟

الجواب وبالله التوفیق در صورت مسئوله از آنجایی که قاتل بصورت عمد مرتکب قتل شده است، به همین خاطر دیه بر مال خود او لازم می‌شود و بر عاقله ضروری نیست با او همیاری کنند. البته اگر خویشاوندان و همسایگان بصورت خودجوشانه و با اختیار خود اقدام به همکاری با …

مطالعه بیشتر »

آیا در قتلی که بصورت خطا صورت گرفته است، قاتل گناهکار می‌شود یا خیر؟

الجواب وبالله التوفیق در این مورد که آیا در قتل خطا قاتل گناهکار می‌شوند یا خیر؟ از فقهای کرام عبارت‌های مختلفی منقول است که: 1ـ بعضی از حضرات می‌گویند: هر چند که گناه قتل خطا، از قتل عمد کمتر است، اما به هر حال قاتل گناهکار می‌شود، و کفاره نیز …

مطالعه بیشتر »