احیاء موات

شخصی به منظور آباد کردن زمینی موات بر روی آن چاهی حفر می‌کند، اما چاه به آب نمی‌رسد و آن شخص نیز مدت 5 سال کاری بر آن زمین انجام نمی‌دهد؛ حال شخصی دیگر پس از گذشت مدت زمان مذکور آن زمین را آباد کرده است، اما نفر اول مدعی است که زمین متعلق به او است چون او بر روی زمین چاه حفر کرده است. نظر شرع در این مورد چیست؟

جواب: حفر چاه تا زمانی که به آب نرسیده باشد، حکم «احیاء» را ندارد، بلکه به آن «تحجیر» می‌گویند. و باید دانست که فقط در صورت احیاء زمین به آباد کننده و اقدام کننده‌اش می‌رسد، اما در صورت تحجیر، اولویت آباد کردن زمین با شخص مذکور است. و از طرفی …

مطالعه بیشتر »

زید حدود 40 سال قبل در چهار طرف زمین مواتی سنگ می‌گذارد و یک چاه نیز بر آن زمین حفر می‌کند تا جایی که چاه به آب می‌رسد، اما دوباره آن را به همان حالت رها می‌کند و کشاورزی و آبادی ایجاد نمی‌کند. پس از گذشت چهار سال شخصی دیگر زمین مذکور را تحویل می‌گیرد و بر آن کشاورزی می‌کند، وارثان زید به او تذکر می‌دهند اما او گوش نمی‌کند؛ حال از نظر شرعی زمین متعلق به زید است یا شخص دوم که در آن کشاورزی کرده است؟

جواب: حفر چاه تا جایی که به آب برسد، احیاء به حساب می‌آید و به این ترتیب زمین متعلق به زید است و تصرف شخص دوم اعتباری ندارد و باید زمین را به زید یا وارثانش برگرداند. دلایل: ـ في الحدیث الشریف: عن سعيد بن زيد، عن النبي صلى الله …

مطالعه بیشتر »

تحجیر در اصطلاح شرع و فقه اسلامی به چه چیزی می‌گویند؟

جواب: مراد از «تحجیر» این است که شخص با چیدن سنگ در جوانب چهار گانه یک قطعه زمین موات([1])، مانع تصرف دیگران شود. واژه‌ی «تحجیر» عربی و از ریشه‌ی «حجر» به معنای «منع» اشتقاق یافته است. تحجیر با مواردی از جمله: گذاشتن سنگ، تنه‌ی درختان، گذاشتن خار و خاشاک یا …

مطالعه بیشتر »

زید در زمین خودش چاهی حفر کرده است که آب زیادی داشته است، پس از مدتی در همسایگی زید، شخصی دیگر در ملک خودش اقدام به حفر چاهی عمیق تر از چاه زید می‌کند. آن چاه اکنون پرآب تر از چاه زید است و طبق ادعای زید، آب چاه او پس از حفر چاه در همسایگی‌اش کمتر شده است؛ حال زید ادعا دارد که همسایه‌اش باید در این باره جوابگو باشد و به او خسارت پرداخت کند، آیا ادعای زید صحیح است؟

جواب: ادعای زید صحیح نیست، چون وقتی که زمین همسایه در ملکیت خود او است، پس او مختار است که در ملک خودش به هر صورت که می‌خواهد تصرف کند؛ گرچه آن تصرف حفر چاه باشد طوری که با حفر چاه توسط همسایه، آب چاه زید کم شده باشد، زیرا …

مطالعه بیشتر »