دیات و جنایات

شخصی در زمین خود چاهی حفر نموده، و فردی دیگر بخار بی احتیاطی در چاه می‌افتد، آیا حفر کننده چاه ضامن است؟

الجواب باسم ملهم الصواب بر حفر کننده چاه ضمانی لازم نمی‌شود؛ زیراکه چاه در ملک خودش بوده، لذا ضمانی نیست. الدلائل: ـ في فتح القدیر: وإذا كانت مسببة يشترط فيه أي في لزوم الضمان التعدي كحفر البئر تسبيب للهلاك فإن كان في ملكه لا يضمن ما تلف فيه أو في …

مطالعه بیشتر »

اگر یکی از وارثان بدون گرفتن عوضی قاتل را از قصاص معاف کرد، آیا سایر ورثه می توانند دیه بگیرند؟

الجواب وبالله التوفیق بله، در این صورت بقیه وارثان می توانند دیه بگیرند. الدلائل: ـ في الهندیة: و من عفا من ورثة المقتول عن القصاص، رجل، أو إمرأة، أو أم، أو جدة، أو من سواهن من النساء، أو کان المقتول امراة فعفا زوجها عن القاتل فلا سبیل الی القصاص… إن …

مطالعه بیشتر »

آیا با تبدیل حق قصاص به دیه توسط یکی از اولیای دم، حق قصاص سایر وارثان کما کان باقی می‌ماند یا ساقط می‌شود؟

الجواب وبالله التوفیق قصاص حقی مشترک است که تجزیه را قبول نمی‌کند، اگر فردی از اولیاء، حق قصاص خود را عفو کرد، حق استیفاء قصاص از همه ــ حتی بدون رضایت آنان ــ ساقط می‌شود. الدلائل ـ فی الهندیة: و من عفا من ورثة المقتول عن القصاص، رجل، أو إمرأة، …

مطالعه بیشتر »

چوپانی به طرف گوسفندی سنگی پرتاب کرده که به اثر برخورد آن، پای گوسفند شکسته، آیا چوپان ضامن هست؟

الجواب وبالله التوفیق بله، چوپان ضامن است و باید قیمت آن را پرداخت کند؛ زیرا این نوعی تعدی به شمار می آید، و ضمانت دارد. الدلائل: ـ في الهندیة: الراعي إذا ضرب شاة ففقأ عينها أو كسر رجلها أو تلف شيء منها يضمن. قال مشايخنا: هذا على قول أبي حنيفة …

مطالعه بیشتر »

ماشینی با شتر برخورد می‌کند و سرنشینان آن وفات می‌کنند، راننده ماشین مقصر نبوده، شتر ناگهانی جلوی ماشین آمده، آیا بر ساربان ضمان است یا بر راننده ماشین؟

الجواب وبالله التوفیق در صورت مسئوله اگر راننده هیچ تقصیری نداشته، طوریکه نتوانسته ماشین را کنترل کند و از توانش خارج بوده، پس بر راننده ضمانی نیست، و اگر کوتاهی از ساربان بوده که بی موقع شتران را حرکت داده، یا می‌توانسته جلوی شتر را بگیرد اما او را به …

مطالعه بیشتر »

شخصی قاتل زنش را از قصاص معاف کرده، ولی پدر زنش و بقیه وارثان راضی نیستند، حالا آیا این شخص حق دارد که آنرا معاف کند، یا خیر؟ و آیا با این کارش قاتل از قصاص شدن نجات می یابد؟

الجواب وبالله التوفیق بله، شوهر می‌تواند قاتل زنش را معاف کند، چون شوهر یکی از وارثان است، و لو اینکه از قوم دیگری باشد، و با معاف کردن او، برای بقیه دیه گرفتن لازم می‌شود. الدلائل: ـ في الهندیة: و من عفا من ورثة المقتول عن القصاص، رجل، أو إمرأة، …

مطالعه بیشتر »

اولیا دم چه کسانی هستند؟ آیا برادران تنی و برادران ناتنی در صورتی که ولی دم هستند، با هم برابرند یا خیر؟

الجواب باسم ملهم الصواب اولیا دم همان کسانی هستند که اختیار عفو، طلب قصاص و اختیار صلح را دارند(یعنی وارثین مقتول). و برای تشخیص ولی دم که چه کسی مقدم است و چه کسانی با هم برابر هستند باید به طبقات ارث مراجعه شود که به چه صورت تعیین شده …

مطالعه بیشتر »

کارگری در خانه‌ی شخصی کار می‌کند و در حین کار دیوار بر روی کارگر منهدم می‌شود آیا بر صاحب خانه دیه لازم است یا خیر؟

الجواب باسم ملهم الصواب در این صورت شرعاً بر صاحب خانه دیه لازم نمی‌شود؛ چونکه صاحب خانه مرتکب جنایت نشده است و دیه زمانی لازم می‌شود که انسان مرتکب جنایت بشود، ولی اگر صاحب‌ خانه می‌دانست که احتمال فرو ریختن ‌ دیوار هست و با این وجود  باز هم به …

مطالعه بیشتر »

زن همسایه برای دختر‌بچه ای تفنگ بادی را پُر می‌کند، و این دختر‌بچه بطرف همین زن شلیک می‌کند که تیر بادی به چشم آن زن می‌خورد، پس از پیگیری‌های مکرر برای معالجه چشم و مراجعه به پزشکان، چشم این زن خوب نمی‌شود و بطور کامل کور می‌ماند، حال سوال اینست که این عمل دختر‌بچه عمدی است یا خطائی؟ و آیا بر این دختر ‌بچه دیه لازم می‌شود یا خیر؟ و در صورتی که دیه زن نصف دیه مرد است، آیا دیه اعضای زن هم نصف دیه اعضای مرد است؟

الجواب باسم ملهم الصواب در صورتی که دختر‌بچه این عمل را انجام داده، عملش خطأ محسوب می‌شود؛ زیرا دختر‌بچه، نابالغ و طبق حدیث رسول الله صلی الله علیه وسلم مرفوع القلم می‌باشد و عمل نابالغ اگرچه عمداً باشد، باز هم خطأ محسوب می‌شود، و در صورت خطأ، دیه بر عاقله …

مطالعه بیشتر »

اگر قاتلان چند نفر باشند، آیا برای هر کدام جداگانه دیه لازم می‌شود، یا اینکه برای همه یک دیه لازم می‌شود؟

الجواب باسم ملهم الصواب در صورت مسئوله بر همه قاتلان یک دیه لازم می‌شود؛ زیرا دیه با تعدد قاتلان، متعدد نمی‌شود. الدلائل: ـ في الفقه علی المذاهب الأربعة: أن الدية لا تتعدد بتعدد القاتلين.([1]) ـ وفي البناية: لا تتعدد الدية بتعدد القاتلين.([2]) ـ وفي المبسوط: الدية فإنها لا تتعدد بتعدد …

مطالعه بیشتر »