دارالافتاء مجازی حمادیه اهل سنت و جماعت – بر اساس فقه حنفی
الجواب وبالله التوفیق
نام مبارک الله، آیات قرآنی، دعاهای مأثوره که شامل کلمات قرآن وحدیث هستند، دارای احترام و منزلت خاصی می‌باشند، لذا هر نوع خلاف ادب یا بی احترامی نسبت به آنها درست نیست، و خواندن آن در اماکن پلیدی مانند توالت و… با شأن، جایگاه و عظمت این کلمات هم خوانی ندارد؛ زیرا چنین اماکنی برای قضای حاجت و انداختن پلیدی درست شده، و جاهایی هستند که شیاطین در آن حضور دارند. لذا خواندن دعاهای مأثوره در چنین جاه‌هایی کراهیت دارد. در زمان گذشته اگرچه امکانات و شرائطی نبوده که جای خاصی برای وضو در توالتها ساخته شود، اما حکم این مسأله از آن جا ثابت می‌شود که آن حضرت صلی الله علیه وسلم، دعای خاص بیت الخلاء را قبل از داخل شدن یا بعد از خارج شدن می‌گفتند، علمای فقه وحدیث از این استنباط کرده‌اند که خواندن ذکر و دعا داخل بیت الخلاء درست نیست.
الدلائل:
ـ في صحیح البخاري:
عن عبد العزیز بن صهیب قال: سمعت أنساً یقول: کان النبي صلی الله علیه وسلم إذا دخل الخلاء قال: اللهم إني أعوذ بک من الخبُث والخبائث؛ تابعه ابن عرعرة عن شعبة، وقال غندر عن شعبة: إذا أتی الخلاء. وقال موسی عن حماد: إذا دخل وقال سعید بن زید : حدّثنا عبد العزیز: إذا أراد أن یدخل.([1])
ـ وفي شرح السنة:
وقال رجل لعبد الله بن أبي ملیکة: یا أبا محمد، أعطسُ وأنا علی الحاجة کیف أصنع؟ قال: اذکر اللهَ في نفسک، واسمُ بطرفک إلی السماء. قال رحمه الله: هکذا یفعل، ولا یحرک به لسانه، وکذلک یفعل علی المجامعة.([2])
ـ وفي معارف السنن:
ویدعو بهذا الدعاء في البراح الذي بینه وبین بیت الخلاء، وقیل: عند المرحاض وإذا نسي قبل الدخول فالجمهور أنه یستعیذ بقلبه لا بلسانه، وعن مالک بلسانه.([3])
ـ وفي فتاوی قاضیخان:
ویکره أن یقرأ القرآن في الحمام لأنه موضع النجاسات، وذکر في کتاب الآثار: أنه لابأس به، ولا یقرأ في بیت الخلاء.([4])
([1]) حسن صحیح، أخرجه البخاري/ص 43/ کتاب الوضوء/رقم: 142/ دار الآفاق العربیة/ الطبعة الثالثة.
([2]) شرح السنة/ ج1/ص236/ کتاب الطهارة/باب کراهیة الکلام علی قضاء الحاجة/ رقم: 190/المکتبة التوفیقیة/ الطبعة الأولی.
([3]) معارف السنن شرح سنن الترمذي/ج1/ص 138/کتاب أبواب الطهارة/باب ما یقول إذا دخل الخلاء/مجلس الدعوة والتحقیق الإسلامي- جامعة العلوم الإسلامیة.
([4]) فتاوی قاضیخان/ ج3/ص 306/مجموع مجلدات:12/کتاب الحظر والإباحة/دار الفکر-بیروت/ الطبعة الأولی.
و الله اعلم بالصّواب
آدرس فتوا:
https://hamadie.ir/fiqh/?p=978
مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه، اهل سنت و جماعت بر اساس فقه حنفی
کپی و انتشار فتاوی با ذکر نام منبع «مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه» و آدرس فتوا مجاز می باشد و انتشار بدون ذکر منبع و آدرس شرعاً مجاز نمی باشد.