شخصی بصورت ندانسته مقداری بَنگ (چرس) به گمان شیرینی خورد و در اثر آن نشه شده و در همین حالت همسرش را طلاق مغلظه داد، بعد از مدتی نشه¬اش پرید، سپس مشخص شد که در اثر همان بَنگ نشه بوده و بعد از پریدن نشه برایش معلوم شد که الفاظ طلاق بکار برده، آیا طلاقش واقع شده یا خیر؟

الجواب باسم ملهم الصواب

از عبارات فقهیه معلوم می­شود که اگر شخصی در اثر بنگ یا افیون یا هرگونه مواد نشه کننده­ ای، نشه شده و زنش را طلاق داد، اما آن­ چیز نشه کننده را از روی معصیت استفاده نکرده بود، بلکه برای تداوی استفاده کرده، طلاقش واقع نمی­شود.

لذا در صورت مذکوره، طلاق وی واقع نشده است؛ چون­که شخص، اگر چه در اثر مواد مخدر نشه شده و آن  چیز موجب تلفظ به الفاظ طلاق گردیده، اما آن را از روی معصیت و اعتیاد استفاده نکرده؛ بلکه بصورت ندانسته استفاده کرده است.

الدلائل:

ــ في الشرنبلالية علی الدرر:

قد صرح أي صاحب الهداية بأن إطلاق قوله هنا: لأن السكر من المباح لا يوجب حدا، غير المختار، ورواية عبد العزيز عن أبي حنيفة وسفيان أنهما سئلا فيمن شرب البنج فارتفع إلى رأسه وطلق امرأته هل يقع؟ قالا: إن كان يعلمه حين شربه ما هو يقع اهـ. كلام الكمال.([1])

ــ وفي فتح القدیر:

وعدم الوقوع بالبنج والأفيون لعدم المعصية فإنه يكون للتداوي غالبا فلا يكون زوال العقل بسبب هو معصية حتى لو لم يكن للتداوي بل للهو وإدخال الآفة قصدا ينبغي أن نقول يقع فإن عبد العزيز الترمذي قال سألت أبا حنيفة وسفيان عن رجل شرب البنج فارتفع إلى رأسه فطلق امرأته قالا إن كان حين شرب يعلم أنه ما هو تطلق امرأته وإن لم يعلم لم تطلق ومعلوم أن الضرورة مبيحة فكان محمل هذا ما قلنا وعن ذلك قلنا إذا شرب الخمر فصدع فزال عقله بالصداق فطلق لا يقع والحكم لا يضاف إلى علة العلة كالشرب إلا عند عدم صلاحية العلة.([2])


([1]) حاشیة الشرنبلالي علی درر الحکام/ج3/ص185/کتاب الحدود/باب حد الشرب/الناشر: اولو الألباب. 

([2]) شرح فتح القدیر/ج3/ص473/کتاب الطلاق/فصل ویقع طلاق کل زوج/دار الکتب العلمیة.

و الله اعلم بالصّواب

آدرس فتوا: https://hamadie.ir/fiqh/?p=3966
مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه، اهل سنت و جماعت بر اساس فقه حنفی
کپی و انتشار فتاوی با ذکر نام منبع «مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه» و آدرس فتوا مجاز می باشد و انتشار بدون ذکر منبع و آدرس شرعاً مجاز نمی باشد.