دارالافتاء مجازی حمادیه اهل سنت و جماعت – بر اساس فقه حنفی
الجواب باسم ملهم الصواب
در مورد «اسبال زار» پیامبر خدا صلی الله علیه وسلم وعیدهای متعدد با الفاظ گوناگون (مانند: خیلاء یا بطرا) بیان داشتند. که علماء در مورد آنها تشریح کرده‌اند که پایین کردن شلوار از قوزک پا در صورتی که غرور آفرین یا بابت خودپسندی و بزرگ‌پنداری باشد حرام و ناجایز می‌باشد و اگر ناخواسته باشد باز هم بابت وعیدهای متعدد آن را مکروه گفته‌اند و بعضی دیگر قایل بر این هستندکه اگر ناخواسته بدون اینکه نیت خود پسندی داشته باشد، چنین چیزی رخ بدهد، در قید حرام داخل نمی شود.
اما بحث ضرورت جداست، زیرا اگر شخصی معذور باشد که نیاز مبرم به پوشاندن قوزک پا داشته باشد اشکالی ندارد.
در صورت مسئوله بالا نیز چون شخص گرم‌کن‌ها را بابت حفاظت از سردی و مصون ماندن بدن از مریضی می‌پوشد و نیت خود پسندی و تکبر را ندارد، اشکالی ندارد مانند پوشیدن جوراب و موزه در موسم زمستان یا در اوقات دیگر.
الدلائل:
ـ في عمدة القاري:
أي هذا باب في بيان حكم من جر إزاره من غير قصد التخييل فإنه لا بأس به من غير كراهة وكذلك يجوز لدفع ضرر يحصل له كأن يكون تحت كعبيه جراح أو حكة أو نحو ذلك إن لم يغطها تؤذيه الهوام كالذباب ونحوه بالجلوس عليها ولا يجد ما يسترها به إلا إزاره أو ردائه أو قميصه وهذا كما يجوز كشف العورة للتداوي وغير ذلك من الأسباب المبيحة للترخص وقال شيخنا زين الدين وأما جوازه لغير ضرورة لا لقصد الخيلاء فقال النووي إنه مكروه وليس بحرام وحكي عن نص الشافعي رضي الله عنه التفرقة بين وجود الخيلاء وعدمه وهذه الترجمة سقطت لابن بطال رحمه الله.([1])
ـ وفي فتح الباري:
(قوله باب من جر إزاره من غير خيلاء) أي فهو مستثنى من الوعيد المذكور لكن إن كان لعذر فلا حرج عليه.([2])
([1]) عمدة القاري شرح صحيح البخاري/ج18/ص4/مجلد20/کتاب اللباس/باب من جر إزاره من غير خيلاء/المکتبة التوفیقیة.
([2]) فتح الباري شرح صحيح البخاري/ج10/ص314/رقم: 5874/کتاب اللباس/باب من جر إزاره من غير خيلاء/لرّیاض: مکتبة دارالسّلام.
و الله اعلم بالصّواب
آدرس فتوا:
https://hamadie.ir/fiqh/?p=3663
مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه، اهل سنت و جماعت بر اساس فقه حنفی
کپی و انتشار فتاوی با ذکر نام منبع «مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه» و آدرس فتوا مجاز می باشد و انتشار بدون ذکر منبع و آدرس شرعاً مجاز نمی باشد.