شخصی از زید می‌پرسد: زنت را طلاق دادی؟ زید هم به دروغ و الکی می گوید: بله؛ آن شخص دوباره می پرسد: طلاق دادی (برای تأکید)؟ زید هم دوباره به دروغ می گوید: بله؛ آیا زنش طلاق شده یا خیر؟

الجواب وبالله التوفیق

بله؛ طلاق واقع شده است، فقهای کرام اینگونه فرموده اند: این بله به معنای این است که گویا گفته بله طلاق دادم.

الدلائل:

ـفي الدرّ المختار:

ولو قیل له طلقت امرأتک؟ فقال: نعم، أو بلی، بالهجاء طلقت، «بحر» (واحدة رجعیّة، وإن نوی خلافها) من البائن أو أکثر، خلافاً للشافعي.^([1])

ـوفي ردّ المحتار:

قوله: (طلقت امرأتك) وكذا تطلق لو قيل له ألست طلقت امرأتك؟ على ما بحثه في «الفتح» من عدم الفرق في العرف بين الجواب بنعم أن بلى كما سيأتي في الفروع آخر هذا الباب، قوله:(طلقت) أي بلا نية على ما قررناه آنفاً، قوله:(واحدة) بالرفع فاعل قوله: «ويقع» وهو صفة لموصوف محذوف: أي طلقة واحدة، أفاده القهستاني قوله (رجعية) أي عند عدم ما يجعل بائناً.^([2])

ـ وفي قاضی خان:

رجل قال لغیره: أطلقت امرأتک؟ فقال نعم، بالهجاء؛ أو قال: بلی، بالهجاء؛ ولم یتکلم به یقع الطلاق.^([3])

---

([1]) الدرالمختار، 4/340، کتاب الطلاق، باب الصریح،داراحیاءالتراث العربی.

([2]) ردالمحتار، 4/340، کتاب الطلاق، باب الصریح،دار احیاءالتراث العربی.

([3]) فتاوی قاضی خان، 1/395، کتاب الطلاق، قدیمی کتب خانه، کراچی.

و الله اعلم بالصّواب

آدرس فتوا: https://hamadie.ir/fiqh/?p=3311
مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه، اهل سنت و جماعت بر اساس فقه حنفی
کپی و انتشار فتاوی با ذکر نام منبع «مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه» و آدرس فتوا مجاز می باشد و انتشار بدون ذکر منبع و آدرس شرعاً مجاز نمی باشد.