شخصی چند سال پیش پدرش در افغانستان فوت کرده است و پدر ایشان سرشناس ترین فرد آن منطقه بوده بطوری که آن منطقه به نام ایشان شناخته می‌شود و به تعبیری هویت فامیلهای آن منطقه هست. حال بعد از چند سال آب در آن منطقه آمده و قبر پدر ایشان را احاطه کرده است، به این خاطر پسـران مرحوم تصمیم گرفته‌اند که قبر ایشان را تغییر دهند، آیا در اینصورت می‌توانند قبر ایشان را نبش کرده و به جای دیگری منتقل کنند؟

الجواب باسم ملهم الصواب

از عبارات مذکوره معلوم می‌شود که نقل میت از یک مکان به مکان دیگر جایز نیست، مگر در صورتی که زمین مغصوبه باشد یا اینکه در زمین فردی ادعا حق شفعه کند. لذا بخاطر عذر یاد شده امکان نقل میت وجود ندارد.

ـ في الدّر:

(ولا يخرج منه) بعد إهالة التراب (إلا) لحق آدمي، ك (ـأن تكون الارض مغصوبة أو أخذت بشفعة) ويخير المالكبين إخراجه ومساواته بالأرض كما جاز زرعه والبناء عليه إذا بلي وصار تراباً. زيلعي.^([1])

 ـ وفي الهندیة:

ولا ينبغي إخراج الميت من القبر بعد ما دفن إلا إذا كانت الأرض مغصوبة أو أخذت بشفعة.^([2])

ـ وفي فتاوی قاضیخان:

ولا يسع إخراج الميت من القبر بعدما دفن إلا إذا كانت الأرض مغصوبة وأخذت بالشفعة، وإن وقع في القبر متاع فعلم بذلك بعدما أهالوا عليه التراب ينبش.^([3])

---

([1]) الدّر المختار/ج3/ص 135-136/کتاب الصلاة/باب صلاة الجنازة/دار إحیاء التراث العربي.

([2]) الفتاوی الهندیة/ج1/ص 209/کتاب الصلاة/الفصل السادس في القبر والدفن والنقل من مکان إلی آخر/دار إحیاء التراث العربي.

([3]) فتاوی قاضیخان/ج1/ص 172/کتاب الصلاة/باب في غسل المیت وما یتعلق به من الصلاة علی الجنازة والتکفین وغیر ذلک/قدیمی کتب خانه.

و الله اعلم بالصّواب

آدرس فتوا: https://hamadie.ir/fiqh/?p=2961
مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه، اهل سنت و جماعت بر اساس فقه حنفی
کپی و انتشار فتاوی با ذکر نام منبع «مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه» و آدرس فتوا مجاز می باشد و انتشار بدون ذکر منبع و آدرس شرعاً مجاز نمی باشد.