اگر زید با گواهی فوت به نزد قاضی حاضر شود آیا قاضی می‌تواند بدون حضور سهام داران و وارثان دیگر، سهمیه زید را به او تحویل دهد یا خیر؟

الجواب باسم ملهم الصواب

در تقسیم، حضور کلیه سهامدران و وارثان ضروری است، تا مبادا اختلافی رخ دهد، از این رو بدون حضور شرکای دیگر قاضی نمی‌تواند که به تنهایی سهمیه زید را به او تحویل دهد.

الدلائل:

ـ فی الدرالمختار:

(فإن برهن) وارث (واحد) لا يقسم، إذ لا بد من حضور اثنين، ولو أحدهما صغيرا أو موصى له.^([1])

– وفی البحر:

قال: – رحمه الله – (ولو كانوا مشترين وغاب أحدهم، أو كان العقار في يد الوارث الغائب، أو حضر وارث واحد لم يقسم) يعني لا يقسم المال المشترك مع غيبة بعضهم أما في الشراء فلأن الملك الثابت ملك جديد بسبب مباشرة ولهذا لا يرد بالعيب على بائعه فلا يصلح الحاضر أن يكون خصما على الغائب.^([2])

– وفی الهدایة:

قال: “وإن حضر وارث واحد لم يقسم وإن أقام البينة” لأنه لا بد من حضور خصمين، لأن الواحد لا يصلح مخاصِما ومخاصَما، وكذا مقاسما ومقاسما.^([3])

---

([1])  الدرالمختار/ ج9/ص431/کتاب القسمة/دارالمعرفة.

([2]) البحرالرائق/ج8/ص295/کتاب القسمة/دار احیاءالتراث العربی.

([3]) الهدایة شرح بدایة المبتدی/ج7/ص68/کتاب القسمة/مکتبة البشری.

و الله اعلم بالصّواب

آدرس فتوا: https://hamadie.ir/fiqh/?p=2759
مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه، اهل سنت و جماعت بر اساس فقه حنفی
کپی و انتشار فتاوی با ذکر نام منبع «مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه» و آدرس فتوا مجاز می باشد و انتشار بدون ذکر منبع و آدرس شرعاً مجاز نمی باشد.