دارالافتاء مجازی حمادیه اهل سنت و جماعت – بر اساس فقه حنفی
الجواب باسم ملهم الصواب
نخست باید از ارسال چنین پیام‌هایی پرهیز کرد تا مردم در مغلطه و حرج قرار نگیرند؛ چونکه دین مبین اسلام نیازی به دغل و فریب ندارد که مردم را با فریب و نیرنگ به سوی اعمال ببریم، بنابراین ارسال تنها کلمه طیبه بدون پسوند یا پیشوندی که تکلیف مردم در آن قرار دارد اشکالی ندارد، اما ارسال آن با چنین پسوند یا پیش وندهایی که شخص را ملزم به سوگند نماید مناسب نیست، در هر حال چنین سوگندی لغو حساب می‌گردد و کسی که برای مرتبه نخست بدون قصد و اراده آن قسم را بر روی صفحه موبایل می‌خواند و یا اینکه برای مرتبه دوم آن را می‌خواند اما قصد و اراده سوگند ندارد بلکه همینطوری آن را مرور می‌نماید، برای خواننده قسم و سوگندی بشمار نمی‌رود و در صورتی که خلاف آن را انجام دهد، گنهکار نگشته و هیچ گونه کفاره و مواخذه‌ای برای حالف(قسم خورنده) در بر نخواهد داشت.
الدلائل:
ـ فی تفسیر روح المعانی:
لا يؤاخذكم الله باللغو في أيمانكم اللغو الساقط الذي لا يعتد به من كلام وغيره ولغو اليمين عند الشافعي رضي الله تعالى عنه ما سبق له اللسان، وما في حكمه مما لم يقصد منه اليمين كقول العرب لا والله لا بالله لمجرد التأكيد، وهو المروي عن عائشة وابن عمر وغيرهما في أكثر الروايات، والمعنى لا يؤاخذكم أصلا بما لا قصد لكم فيه من الأيمان.([1])
ـ وفی التفسیر الکبیر:
الحجة الثانية: أن قوله: لا يؤاخذكم الله باللغو في أيمانكم ولكن يؤاخذكم بما كسبت قلوبكم يدل علی أن اللغو الیمین کالمقابل المضادلایحصل بسبب کسب القلب …وذلک هو قول الناس علی سبیل التعود فی الکلام:لاوالله بلی والله ،فأمااذا حلف علی شئ بالجد أنه کان حاصلاً ثم ظهر أنه لم یکن فقد قصد الإنسان بذلک الیمین تصدیق قول نفسه وربط قلبه بذلک ،فلم یکن ذلک لغواً ألبتة بل کان ذلک حاصلاً بکسب القلب .([2])
ـ و فی الرد:
وماذکر محمد علی أثر حکایته عن أبی حنیفة أنَّ اللّغو مایجری بین الناس من قولهم :لا والله وبلی والله ،فذلک محمول عندنا علی الماضی أو حال ، وعندنا ذلک لغو.([3])
([1]) روح المعانی فی تفسيرالقرآن العظيم و السبع المثانی / ج1/ ص521/ سورة البقرة/ رقم الآية:225/ دارالکتب العلمية/ الطبعة الثانية.
(2) التفسیر الکبیر أو مفاتیح الغیب:ج6/ص71/سورة البقرة/ الآیة225/المکتبة التوفیقیه
([3]) ردالمحتار/ج5/ص379/ کتاب الأیمان/ مطلب:فی معنی الإثم/ دار الأحیاء التراث العربی / الطبعة الأولی.
و الله اعلم بالصّواب
آدرس فتوا:
https://hamadie.ir/fiqh/?p=2757
مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه، اهل سنت و جماعت بر اساس فقه حنفی
کپی و انتشار فتاوی با ذکر نام منبع «مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه» و آدرس فتوا مجاز می باشد و انتشار بدون ذکر منبع و آدرس شرعاً مجاز نمی باشد.