زید چیز با ارزشی را به بکر هدیه می‌دهد. اما بعدها از آنجاییکه آن چیز با ارزش است، زید پشیمان می‌گردد و قصد رجوع دارد. آیا زید می‌تواند در هبه‌اش رجوع کند؟ لطفاً ضمن بیان حکم مسئله این مطلب را نیز روشن بفرمایید که با چه شرایطی می‌توان در هبه (هدیه) رجوع کرد؟

الجواب باسم ملهم الصواب

خير، رجوع در هدیه درست نیست. البته اگر با قضاوت قاضی یا رضایت طرفین باشد اشکالی ندارد.

الدلائل:

ـ في الدر:

(ولا يصح الرجوع إلا بتراضيهما أو بحكم الحاكم) للإختلاف فيه فيضمن بمنعه بعد القضاء لا قبله (وإذا رجع بأحدهما) بقضاء أو رضی (كان فسخا) لعقد الهبة.^([1])

ـ وفي الهندیة:

الرجوع فی الهبة مکروه فی الأحوال کلها.^([2])  

ـ وفی مجمع الضمانات:

لا یصح الرجوع فی الهبة إلا بقضاء أو رضا.^([3]) 

---

([1]) الدرالمختارمع ردالمحتار، ج8/ ص444/ کتاب الهبة / باب الرجوع فی الهبة،دارإحیاء التراث العربي – بیروت/الطبعة الأولی.                                                                                                 

([2]) الفتاوی الهندیة، ج4/ ص523/کتاب الهبة/الباب الخامس فی الرجوع فی الهبة/ط: دارإحیاء التراث العربي – بیروت/الطبعة الأولی.

([3]) مجمع الضمانات، ص530/ الباب السادس والعشرون فی الهبة /ط: القدس/الطبعة الأولی.

و الله اعلم بالصّواب

آدرس فتوا: https://hamadie.ir/fiqh/?p=2478
مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه، اهل سنت و جماعت بر اساس فقه حنفی
کپی و انتشار فتاوی با ذکر نام منبع «مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه» و آدرس فتوا مجاز می باشد و انتشار بدون ذکر منبع و آدرس شرعاً مجاز نمی باشد.