دو نفر با هم دعوا کردند و از شخص مدعی علیه درخواست کردند که قسم بخورد؛ اما مدعی گفت او را ببرید و در مسجد قسمش بدهید، اینجا امکان دارد دروغ بگوید. حال سوال اینجاست که آیا برای محکم کاری می‌توان قسم را معلق به مسجد یا زمان خاصی نمود؟

الجواب باسم ملهم الصواب

در حدیث، پیامبر خدا ـ صلی الله علیه وسلم ـ مطلقا فرموه‌اند: بر  مدعی علیه سوگند است. و آن را مقید به زمان یا مکان خاصی نکرده‌اند.

الدلائل:

ـ فی الدرّالمختار:

(لا) يستحب التغليظ على المسلم (بزمان و) لا بـ(مكان) كذا في الحاوي، وظاهره أنه مباح.^([1])

ـ وفی ردّالمحتار:

(قوله وظاهره أنه مباح) في البحر عن المحيط: لا يجوز التغليظ بالمكان.^([2])

ـ وفی الهداية:

قال: «ولا يجب تغليظ اليمين على المسلم بزمان ولا مكان» لأن المقصود تعظيم المقسم به وهو حاصل بدون ذلك، وفي إيجاب ذلك حرج على القاضي حيث يكلف حضورها وهو مدفوع.^([3])

---

([1]) الدرالمختار/ج8/ص352/کتاب الدعوی/دار المعرفة، بیروت.

([2]) ردالمحتار/ ج8/ص352/کتاب الدعوی/دار المعرفة، بیروت.

([3]) الهدایة شرح بدایة المبتدی، ج6/ص23/کتاب الدعوی/فصل فی کیفیة الیمین والاستحلاف/مکتبة البشری.

و الله اعلم بالصّواب

آدرس فتوا: https://hamadie.ir/fiqh/?p=1744
مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه، اهل سنت و جماعت بر اساس فقه حنفی
کپی و انتشار فتاوی با ذکر نام منبع «مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه» و آدرس فتوا مجاز می باشد و انتشار بدون ذکر منبع و آدرس شرعاً مجاز نمی باشد.