زنی که سه طلاق داده شده است در صورتی برای زوج اولش حلال می‌شود که باید با شخصی دیگر ازدواج کند و آن شخص باید با آن زن مغلظه، همبستر بشود. آیا در همبستری فقط دخول شرط است یا انزال نیز باید صورت گیرد؟ و تفسیر این حدیث «حتى تذوق عسيلته» را نیز واضح بیان فرمایید.

الجواب وبالله التوفیق

فقهای کرام فرموده‌اند: برای حلال ساختن زن مطلقه ثلاثه برای همسر اولش فقط دخول شرط است، و انزال شرط نیست. و علما در مورد این گفته گران‌قدر رسول خدا صلی الله علیه وسلم«حتی تذوق عسیلته» که سرشار از بلاغت و فصاحت توأم با حکمت‌های دینی است گفته‌اند که مراد جماع (همبستری است) که در آن تلذذ باشد و ایجاد تلذذ با مطلق دخول نیز صورت می‌گیرد، و نیازی به انزال نیست. (وفیه إیماء إلی أن الإیلاج شرط دون الإنزال){النهر الفائق/ج2/ص428}

الدلائل:

ـ فی النهرالفائق:

وفیه إیماء إلی أن الإیلاج شرط دون الإنزال.^([1])

ـ وفی مجمع الأنهر:

(والشرط) في الحل للزوج الأول (الإيلاج) أي إدخال الثاني حشفته (دون الإنزال)؛ لأنه كمال الجماع.^([2])

ـ وفی الإختیار:

والمبانة بالثلاث لا تحل له حتى تنكح زوجاً غيره نكاحاً صحيحاً، ويدخل بها ثم تبين منه، ولا تحل للأول بملك اليمين ولا بوطء المولى والشرط هو الإيلاج دون الإنزال.^([3])

---

([1]) النَّهرالفائِق شرح کنزالدَّقائق/ج2/ص421/کتاب الطلاق/باب الرجعة/فصل فیما تحل به المطلقة/مکتبه امدادیه، ملتان، پاکستان.  

([2]) مجمع الأنهر فی شرح ملتقی الابحرفی فروع الحنفیة/ج2/ص91/کتاب الطلاق/ داراحیاء التراث العربی/طبع اول.

([3]) الإختیار لتعلیل المختار/ج3/ص204/ کتاب الطلاق/باب الرجعة/دار الرسالة العلمیة/ الطبعة الثانیة.

و الله اعلم بالصّواب

آدرس فتوا: https://hamadie.ir/fiqh/?p=1691
مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه، اهل سنت و جماعت بر اساس فقه حنفی
کپی و انتشار فتاوی با ذکر نام منبع «مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه» و آدرس فتوا مجاز می باشد و انتشار بدون ذکر منبع و آدرس شرعاً مجاز نمی باشد.