در بسیاری از کشورهای غربی این شبهه را علیه اسلام ترویج داده‌اند که اسلام دین افراط گری، شدت و زیاده روی‌ست، و مجاهدانی را که در راه اعلای کلمة الله، آزادی خواهی، مبارزه با ظلم و ستم و استکبار جهانی جهاد کرده، و از سنگر اسلام و مرزهای مسلمین دفاع می‌کنند، به عنوان ارهاب گران (تروریسم) معرفي می‌کنند. لطفا با بیان معنی واقعی جهاد مشروع و اسلامی، فرق آن را با ارهاب گری بیان دارید، و بفرمایید نظر اسلام در رابطه با افراط گری، تطرف، و زیاده روی چیست؟

الجواب وبالله التوفیق

برای فهمیدن معنی واقعی جهاد و قتال در شرع اسلام، و دانستن تفاوت بین جهاد و ارهاب، ابتدا باید مفهوم ارهاب، و افراط گری را توضیح دهیم.

ارهاب در لغت به معنی ترساندن، ایجاد رعب و وحشت می‌باشد، این مفهوم در میدان جنگ مطلوب است تا آنکه بر دشمن غلبه و پیروزی حاصل آید.

ارهاب بر اساس مفهوم معاصر: به هر آن جنگ و تجاوز و تخویفی گفته می‌شود که به نا‌حق و بدون اعلان آمادگی به پا خواسته باشد، از این رو ارهاب با معنی معروف خود، از جهاد مشروع و بر حق کاملا متفاوت است؛ زیرا پشتوانه‌ی جهاد، حق و دفاع از حقیقت است و ارهاب پشتوانه‌ی انسانی ندارد.

جهاد: در اسلام به معنی کشتن و به پا کردن خون نیست، بلکه وظیفه اصلی هر مسلمان این است که به سوی ایمان و اسلام دعوت بدهد، اگر کسانی از ایمان امتناع ورزیدند آنگاه به قتال با آنها می‌پردازند. در اسلام از کشتن کودک، زن، و پیر ممانعت صورت گرفته است؛ زیرا این گروه کسانی هستند که از آنها جنگی صادر نمی‌شود، این در حالیست که تروریسم های بزرگ جهان، دست به کشتار دست جمعی بزرگ و کوچک می‌زنند.

الدلائل:

في صحيح البخاري:

عن نافع، أن عبد الله رضي الله عنه، أخبره: أن امرأة وجدت في بعض مغازي النبي صلى الله عليه وسلم مقتولة، «فأنكر رسول الله صلى الله عليه وسلم قتل النساء والصبيان».‌([1])

ـ وفي الدر:

وهو لغة: مصدر جاهد في سبيل الله. وشرعا: الدعاء إلى الدين الحق وقتال من لم يقبله، شمني. وعرفه ابن الكمال بأنه بذل الوسع في القتال في سبيل الله مباشرة أو معاونة بمال، أو رأي أو تكثير سواد أو غير ذلك.([2])

ـ وفي موسوعة الفقه الإسلامي:

المفهوم المعاصر للإرهاب: فهو کل اعتداء أو تخویف أو تدمیر، أو مساس بمصالح الدول، بغیر حق، دون وجود حرب فعلیة أو معلنة. وحینئذ یختلف الإرهاب بمفهومه الشائع الآن عن الجهاد الذي هو حرب مشروعة، ولا یکون إلا بحق، فالجهاد یلازم وجود الحق، أما الإرهاب فلیس بحق.([3])


([1]) صحیح أخرجه البخاري/ص605/کتاب الجهاد والسیر/باب قتل الصبیان في الحرب/رقم:3014/دار الآفاق العربیة.

([2]) الدرالمختار/ج6/ص193/کتاب الجهاد/دارالمعرفة- بیروت/الطبعة الرابعة.

([3]) موسوعة الفقه الإسلامي والقضایا المعاصرة/ج13/ص687/الإرهاب/دمشق – دار الفکر/الطبعة الثالثة.

و الله اعلم بالصّواب

آدرس فتوا: https://hamadie.ir/fiqh/?p=1079
مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه، اهل سنت و جماعت بر اساس فقه حنفی
کپی و انتشار فتاوی با ذکر نام منبع «مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه» و آدرس فتوا مجاز می باشد و انتشار بدون ذکر منبع و آدرس شرعاً مجاز نمی باشد.