سنّت نبی کریم صلی الله علیه وسلم هست که هنگام پیش آمدن بلایا و مصائب، در نمازهای فجر دعای قنوت نازله می‌خواندند، لطفا روش سنت خواندن دعای قنوت نازله را توضیح دهید؛ آیا نماز گزار هنگام خواندن قنوت نازله دست ها را ببندد یا باز بگذارد؟

الجواب وبالله التوفیق

هنگام پیش آمدن بلا و مصیبت عمومی، که با قتل و غارت، و مردن دست جمعی جان و مال انسانها در خطر می‌افتد، از حدیث و فقه ثابت است که قنوت نازله خوانده شود. از تجربه نیز ثابت است که ورد کردن آیهPلا إله إلا أنت سبحنک إنی کنت من الظلمینO، و کثرت توبه و استغفار بسیار مؤثر و مفید است. همانطور که در احادیث آمده: هرگاه برای نبی کریم صلی الله علیه وسلم امری سخت و ناگوار پیش می‌آمد به نماز متوجه می‌شدند.

روش خواندن قنوت نازله:

در رکعت دوم نماز فجر بعد از رکوع این دعارا بخواند:

[اللّهمّ اهدني فيمَن هديتَ وعافني فيمن عافيتَ وتولّني فيمن تولّيتَ وبارك لي فيما أعطيتَ وقِني شرَّ ما قضيت إنّك تَقضي ولا يُقضى عليك إنه لا يَذلّ من واليتَ تباركتَ ربَّنا وتعاليتَ].

در مورد حالت دست ها دو قول هست: قول امام ابوحنیفه و امام ابو یوسف رحمة الله علیهما این است که دست ها را ببندد، قول امام محمد رحمه الله این است که دست ها را رها کند.

الدلائل:

ـ في إعلاء السنن:

والحاصل: أنه یضع عند الشیخین في القنوت سواء کان قبل الرکوع أو بعده،  وعند محمد یرسل .([1])  

ـ وفي الأشباه والنظائر:

في الدعاء برفع الطاعون : سئلت عنه في طاعون سنة تسع وستين وتسعمائة بالقاهرة فأجبت بأني لم أره صريحا ولكن صرح في الغاية وعزاه الشمني إليها إذا نزل بالمسلمين نازلة : قنت الإمام في صلاة الفجر وهو قول الثوري و أحمد وقال جمهور أهل الحديث : القنوت عند النوازل مشروع في الصّلاة كلها انتهى… وقد قنت الصديق رضي الله عنه في محاربة الصحابة رضي الله عنهم مسيلمة الكذاب وعند محاربة أهل الكتاب وكذلك قنت عمر رضي الله عنه وكذلك قنت علي رضي الله عنه في محاربة معاوية وقنت معاوية في محاربته انتهى فالقنوت عندنا في النازلة ثابت وهو:الدعاء برفعها ولا شك أن الطاعون من أشد النوازل.([2])

ـ وفي الموسوعة الفقهیة:

اختلف الفقهاء في حکم القنوت عند النّوازل علی أربعة أقوال:

(الأول) للحنفیة: وهو أنه لا یقنت في غیر الوتر إلا لنازلة: کفتنة وبلیّة، فیقنت الإمام في الصلاة الجهریة.([3])


[1] إعلاء السنن/ج3/ص1851/کتاب الصلاة/تتمة في بقیة أحکام قنوت النازلة/ دار الفکر للطباعة/الطبعة الأولی.

([2]) الأشباه والنظائر/ص372/فائدة: في الدعاء برفع الطاعون/قدیمی کتب خانه.

([3]) الموسوعة الفقهیة/ج34/ص66/ القنوت/مکتبه علوم إسلامیه.

و الله اعلم بالصّواب

آدرس فتوا: https://hamadie.ir/fiqh/?p=1005
مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه، اهل سنت و جماعت بر اساس فقه حنفی
کپی و انتشار فتاوی با ذکر نام منبع «مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه» و آدرس فتوا مجاز می باشد و انتشار بدون ذکر منبع و آدرس شرعاً مجاز نمی باشد.