امروزه خرید و فروش اینترنتی در دنیا رایج شده، در صورتی که فروشنده عکس مبیع را به مشتری از طریق فضای مجازی، نشان دهد، بعد از رسیدن کالا به درب منزل، اگر چنانچه مشتری از کالا راضی نبود، آیا این اختیار را دارد که کالا را برگرداند؟ نیز در صورت برگرداندن کالا، هزینه برگرداندن بر چه کسی است، بر فروشنده یا مشتری؟

الجواب باسم ملهم الصواب

اگر در هنگام معامله خرید اینترنتی، مشتری عکس کالا را از طریق اینترنت دید، به هر صورتی که کالا به دست مشتری رسید، برایش خیار رویت ثابت می­شود؛ یعنی بعد از دیدن کالا، بعلت ناراضی بودن از کالا، اختیار دارد که کالا را برگرداند؛  زیرا با دیدن کالا از طریق عکس یا ویدیو وغیره، اگرچه تا حدی کیفیت کالا معلوم می­شود، اما این دیدن عین آن چیز نیست. البته هزینه برگرداندن کالا بر ذمه مشتری می­باشد نه فروشنده.

الدلائل:

ــ في الدر:

(و) كفى ذوقُ مطعوم وشمُّ مشموم (لا خارج دار وصحنها) على المفتى به كما مر(أو رؤية دهن في زجاج)؛ لوجود الحائل.^([1])

ــ وفي الرد:  

(قوله: لوجود الحائل) فهو لم ير الدهن حقيقة.

وفي التحفة: لو نظر في المرآة فرأى المبيع، قالوا لا يسقط خياره؛ لأنه ما رأى عينه بل مثاله.^([2])

ــ وفي الهندیة:

ومؤنة رد المبيع بعيب أو بخيار شرط أو رؤية على المشتري.^([3])

---

([1]) الدر المختار/ج7/ص155/کتاب البیوع/باب خیار الرؤیة/ دارالمعرفة.

([2]) رد المحتار/ج7/ص155/کتاب البیوع /باب خیار الؤویة/دارالمعرفة.

([3]) الفتاوی الهندیة/ج3/ص62/کتاب البيوع/الباب السابع في خيار الرؤية وفيه ثلاثة فصول/الفصل الأول في كيفية ثبوت الخيار وأحكامه/دار الفکر.

و الله اعلم بالصّواب

آدرس فتوا: http://hamadie.ir/fiqh/?p=4002
مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه، اهل سنت و جماعت بر اساس فقه حنفی
کپی و انتشار فتاوی با ذکر نام منبع «مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه» و آدرس فتوا مجاز می باشد و انتشار بدون ذکر منبع و آدرس شرعاً مجاز نمی باشد.