آیا از حدیثی ثابت هست که صحابه کرام دست مبارک رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم را بوسیده باشند؟ و همچنین بوسیدن صحابی دست صحابی دیگر نیز ثبوتی دارد؟

الجواب باسم ملهم الصواب

گرچه در اغلب ملاقات های صحابه کرام با رسول الله ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ و همچنین بین خود اصحاب نسبت به همدیگر، اغلب وراجح تحیت مصافحة بوده است، اما در برخی موارد صحابه دست رسول الله ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ را بوسیده اند. از عبد الله ابن عمر ـ رضی الله عنهما ـ روایت است که دست رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ را بوسیده است. همچنین دو نفر از یهود با وجود کینه ای که از حضرت رسول ـ صلی الله علیه وسلم ـ داشتند، اما پس از شنیدن پند های زیبای ایشان ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ تحت تأثیر قرار گرفته و دست ها و بنا بر تأیید برخی روایات حتی پاهای مبارک آنحضرت را بوسه می زنند. و رسول الله (صلی الله علیه وآله وسلم) هم از این منع نفرموده اند. بوسیدن دست صحابی توسط صحابی دیگر هم ثابت می باشد چنانکه در مصنف ابن ابی شیبة آمده که ابو عبیده ـ رضي الله عنه ـ دست سیدنا عمرـ رضي الله عنه ـ را بوسید وطلحه ـ رضي الله عنه ـ می فرماید: خیثمه دستم را بوسید. مالک ـ رضي الله عنه ـ می فرماید: طلحه دستم را بوسید.

دلایل:

ـ فی سنن أبی داود:

حدثنا أحمد بن يونس ثنا زهير ثنا يزيد بن أبي زياد أن عبد الرحمن بن أبي ليلى حدثه أن عبد الله بن عمر حدثه  وذكر قصة قال فدنونا يعني من النبي صلى الله عليه و سلم فقبلنا يده.^([1])

وفی المصنف لابن أبي شيبة:

حدثنا ابن إدريس وغندر، وأبو أسامة، عن شعبة، عن عمرو بن مرة، عن عبد الله بن سلمة، عن صفوان بن عسال، أن قوما من اليهود قبلوا يد النبي ـ صلى الله عليه وسلم ـ ورجليه.

وأیضا: حدثنا وكيع، عن سفيان، عن زياد بن فياض، عن تميم بن سلمة، أن أبا عبيدة قبل يد عمر، قال تميم : والقبلة سنة.

وأیضا: حدثنا سفيان بن عيينة، عن مالك، عن طلحة، قال: قبل خيثمة يدي، قال مالك : وقبل طلحة يدي.^([2])

---

([1]) أخرجه أبوداود/ص972/کتاب الأدب،باب فی قبلة الید، رقم 5223، دارالفکر بیروت، الطبعة الأولی.

([2]) أخرجه إبن أبی شیبة/ ج13/ص365-366/رقم:26731-26732-26733/کتاب الأدب، فی الرجل یقبل ید الرجل عند السلام، شرکة الدار القبلة،الطبعة  الأولی.

و الله اعلم بالصّواب

آدرس فتوا: http://hamadie.ir/fiqh/?p=363
مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه، اهل سنت و جماعت بر اساس فقه حنفی
کپی و انتشار فتاوی با ذکر نام منبع «مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه» و آدرس فتوا مجاز می باشد و انتشار بدون ذکر منبع و آدرس شرعاً مجاز نمی باشد.