شخصی مقداری پول به دست کسی می دهد که با آنها کار کند و هر چه به دست آورد کاملاً به صاحب مال برگرداند، و به عامل چیزی نرسد، آیا این کار درست است؟

الجواب وبالله التوفیق

بله، این کار درست است و به این عمل «بضاعت» می‌گویند، که عامل به صورت تبرع و احسان برای صاحب مال کار می‌کند و خود چیزی از فایده بر نمی‌دارد.

الدلائل

ـ في الدرّالمختار:

(ودفع المال إلی آخر مع شرط الربح) کله (للمالک، بضاعة) فیکون وکیلاً متبرعاً.^([1])

ـ وفي الموسوعة الفقهیة الکویتیة:

والإبضاع في الإصطلاح: بعث المال مع من یتجر فیه متبرّعاً، والصلة بینهما أن کلاً من المضاربة والإبضاع أخذ مال من مالکه لیتجر فیه آخذه، لکن آخذ المال في المضاربة له جزء من الربح بحسب ما اتفقا علیه، فهو شریک فیما یکون من ربح التجارة، أما في الإبضاع فلا شئ له من الربح، وهو متبرّع بعمله، والربح کله لصاحب المال.^([2])

ـ وفي التجرید:

قال أصحابنا: إذا دفع مالًا مضاربة على أن جميع الربح للمضارب صح وكان قرضًا. وإن قال: على أن جميع الربح لي صح وكان مبضعًا.^([3])

---

([1]) الدرالمختار، 8/374، کتاب المضاربة، مکتبه رشیدیه.

([2]) الموسوعة الفقهیة الکویتیة، 38، 36، ماده: مصحف، مکتبه علوم الاسلامیه.

([3]) الموسوعة الفقهیة المقارنة التجرید، 7/3524، کتاب المضارعة، اشتراط جمیع الربح لأحد المتضاربین، الرقم: 17191، مکتبه محمودیه.

و الله اعلم بالصّواب

آدرس فتوا: http://hamadie.ir/fiqh/?p=3357
مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه، اهل سنت و جماعت بر اساس فقه حنفی
کپی و انتشار فتاوی با ذکر نام منبع «مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه» و آدرس فتوا مجاز می باشد و انتشار بدون ذکر منبع و آدرس شرعاً مجاز نمی باشد.