بانک در مقابل اینکه مردم پولهایشان را در بانک قرار دهند، به آنها وام‌های بی‌بهره می‌دهد.(وام صفر درصد) آیا اخذ این‌گونه قرض‌ و وام از نظر شرع درست می‌باشد؟

الجواب باسم ملهم الصواب

تا حالا دیده نشده بانک به کسی وامی بدون بهره بدهد بلکه تمام انواع وام های بانکی خالی از سود و ربا نمی‌باشند. در مسئله مورد بحث اگر دقت بخرج دهیم خواهیم یافت که بانک این مبلغ را به شرط نهادن مبلغی در بانک تحویل می‌دهد. یعنی چنانچه این افراد پس اندازی در بانک نداشته باشند، این وام به آنها تعلق نمی‌گیرد و این یک نوع شرط است در مقابل قرض دادن که از نگاه شرع درست نمی‌باشد.

نتیجتاً کسانی می‌توانند این وام را دریافت نمایند که مبلغ سپرده‌ای در بانک داشته باشند گویا بانک از پول سپرده شده‌ی آنها استفاده می‌کند و در عوض به آن‌ها وام بی بهره می‌دهد. و این عینا در اصطلاح: «کلّ قرض جرّ نفعا فهو ربا» داخل است و درست نمی‌باشد.

الدلائل:

ـ فی الدر:

القرض بالشرط حرام والشرط لغو بأن يقرض على أن يكتب به إلى بلد كذا ليوفي دينه. وفي الأشباه: «كل قرض جر نفعا حرام».([1])  

ـ و فی الرد:

(قوله كل قرض جر نفعا حرام) أي إذا كان مشروطا كما علم مما نقله عن البحر، وعن الخلاصة وفي الذخيرة وإن لم يكن النفع مشروطا في القرض، فعلى قول الكرخي لا بأس به.([2])


([1]) الدر المختار، ج7/ص413،کتاب البیوع/ مطلب: کل قرض جر نفعا حرام /الطبعة الرابعة/دارالمعرفة.

([2]) رد المحتار، ج7/ص413 /کتاب البیوع/ مطلب: کل قرض جر نفعا حرام/الطبعة الرابعة/دارالمعرفة.

و الله اعلم بالصّواب

آدرس فتوا: http://hamadie.ir/fiqh/?p=2585
مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه، اهل سنت و جماعت بر اساس فقه حنفی
کپی و انتشار فتاوی با ذکر نام منبع «مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه» و آدرس فتوا مجاز می باشد و انتشار بدون ذکر منبع و آدرس شرعاً مجاز نمی باشد.