در حالت روزه استفاده از نسوار چه حکمی دارد آیا روزه فاسد می‌شود یا خیر؟ چون به ظاهر از اسباب فساد روزه در آن دیده نمی‌شود. در ضمن اگر روزه فاسد می‌شود، آیا فقط قضا لازم است یا قضا به همراه کفاره؟ لطفاً راهنمایی بفرمایید.

الجواب وبالله التوفیق

در حالت روزه به شرط اینکه چیزی از حلق پایین نرود، صرفاً با در دهان گذاشتن چیزی روزه باطل نمی‌شود، ولی به محض اینکه مزه‌ای در حلق احساس شود، روزه فاسد می‌شود.

 بنابراین در حالت روزه از آنجایی که نسوار با لعاب دهان مخلوط می‌شود، به احتمال قوی از حلق تجاوز می‌کند، به همین خاطر علما فرموده‌اند که با استفاده‌ی نسوار روزه فاسد می‌شود.

باید دانست در مسائل شرعی جایی که امکان وقوع وجود دارد، حکم واقع شدن را می‌دهند؛ مثلاً در بحث نواقض وضو گفته می‌شود: خواب ناقض وضو است به خاطر اینکه احتمال دارد بادی از شکم خارج شده باشد. اگرچه تحقیق این مسئله که حتماً بادی از شکم خارج شده است امری دشوار می‌باشد، اما شریعت حکم به نقض وضو می‌دهد. در مسئله‌ی حاضر نیز با استفاده از نسوار حکم به فساد روزه داده می‌شود.

مطلب دیگر اینکه چون افرادی که به استفاده‌ی نسوار عادت دارند، آن را برای لذت بردن استفاده می‌کنند، بنابراین در استفاده از آن علاوه از قضا، کفاره نیز لازم می‌گردد.

الدلائل:

ـ فی الرد:

وذكر الزندوستي إذا فتل السلكة وبلعها بريقه ثم أمرها ثانيا في فمه ثم ابتلع ذلك البزاق فسد صومه. اهـ.^([1])

ـ و فی الهندية:

ولو مص الهليلج فدخل البزاق حلقه لم يفسد ما لم يدخل عينه كذا في الظهيرية.^([2])

ـ و فی مراقی الفلاح:

قال في الجوهرة واختلفوا في معنى التغذي قال بعضهم أن يميل الطبع إلى أكله وتنقضي شهوة البطن به … وعلى هذا الورق الحبشي والحشيشة والفطاط إذا أكله فعلى القول الثاني لا تجب الكفارة لأنه لا نفع فيه للبدن وربما يضره وينقص عقله وعلى القول الأول يجب لأن الطبع يميل إليه وتنقضي به شهوة البطن.^([3])

ـ وفی فتاوي عثمانيه:

روزہ کی حالت میں نسوار ڈالنا

سوال: کیا روزہ کی حالت میں نسوار منہ میں ڈالنے سے روزہ فاسد ہوتاہے ؟ حالانکہ بظاہر روزہ فاسد ہونے کی کوئی وجہ نہیں؟

الجواب وبالله التوفیق: روزہ کی حالت میں کسی چیز کا محض منہ میں ڈالنے سے روزہ فاسد نہیں ہوتا بہ شرط یہ کہ حلق سے نیچے نہ جائے ، لیکن جب ذائقہ حلق میں محسوس ہوتو روزہ ٹوٹ جائے گا۔

حالت روزہ میں نسوار منہ میں رکھنے سے لعاب کے ساتھ مل کر  پیٹ کے اندر  چلی جاتی ہے  ، جو کہ فساد روزہ کا ذریعہ ہے، بلکہ  نسوار کے عادی لوگ  تو اس کو غذا کی جگہ استعمال کرتے ہوئے قوت حاصل کرتے ہیں۔ اس لیے نسوار منہ میں ڈالنے سے روزہ فاسد ہوجاتاہے اور اس سے قضاء  اور کفارہ دونوں لازم ہوں گے۔^([4])

---

(1)ردالمحتار /ج3/ص333/کتاب الصوم/باب ما یفسد الصوم وما لایفسده/داراحیاءالتراث العربی/الطبعة الأولی.

(2) الفتاوی الهندیة/ج1/ص258/کتاب الصوم/الباب الرابع مایفسد الصوم …/داراحیاءالتراث العربی/الطبعة الأولی.

(3) مراقی الفلاح شرح نورالإیضاح/ص375/کتاب الصوم/باب ما یفسد به الصوم…/مکتبه امیر/سنة الطباعة.

(4) فتاوی عثمانیه/ج4/ص212/کتاب الصوم/ روزہ کی حالت میں نسوار ڈالنا/مکتبة العصر/الطبعة الثانیة.

و الله اعلم بالصّواب

آدرس فتوا: http://hamadie.ir/fiqh/?p=1161
مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه، اهل سنت و جماعت بر اساس فقه حنفی
کپی و انتشار فتاوی با ذکر نام منبع «مدرسه دینی اصحاب الصفه زاهدان، دارالافتاء مجازی حمادیه» و آدرس فتوا مجاز می باشد و انتشار بدون ذکر منبع و آدرس شرعاً مجاز نمی باشد.